Insidious: Chỉ Sợ Thôi Thì Chưa Đủ

Vẫn là James Wan, "ông hoàng kinh dị" trong thế giới điện ảnh. Những bộ phim của ông đều được fan kinh dị đón nhận nồng nhiệt và yêu mến. Tuy nhiên, series Insidious vẫn còn rất nhiều khúc mắc để có thể được xem là kiệt tác kinh dị.

Bình mới, rượu cũ

Từ những phần phim đầu tiên của loạt Quỷ Quyệt đã thu được rất nhiều phản hồi tích cực và sự yêu thích của người xem. Tuy nhiên, dường như loạt phim đã bị "vắt sữa" hơi quá đà khi kể từ phần 3, hầu như mọi chi tiết đều lặp đi lặp lại, không còn mới mẻ. Motiv phim xuyên suốt 5 phần như một: đều có một ngôi nhà bị ám, một vài nạn nhân, chuyên gia tâm linh đến, thực hiện một số nghiên cứu, sau đó phân tích rằng gia chủ của ngôi nhà có một số tổn thương tâm lý trong quá khứ và hiện tại đang bị thế lực siêu nhiên thao túng, họ cần phải vượt qua những tổn thương và… tự giải cứu mình khỏi sự kiểm soát của ma quỷ.

Motiv trên đã được James Wan khai thác quá nhiều trong series The Conjuring (Ám Ảnh Kinh Hoàng). Nên nếu bạn là một người yêu thích đề tài phim kinh dị, bạn sẽ sớm nhận ra toàn bộ motiv và cảm thấy nhàm chán rất nhanh. Cách tạo nên nút thắt và cách tháo gỡ cũng vô cùng kém thuyết phục. Ví dụ, Quỷ Mặt Đỏ là nhân vật phản diện chính xuyên suốt cả 5 phần phim, là kẻ thống trị 'cõi Xa Xăm' (The Further), đã theo đuổi ám ảnh Elise, và gia đình Josh suốt 25 năm, có thời gian xuất hiện trong phim rất ít, không gây ảnh hưởng, không quyền năng, và bị vô hiệu hóa hoàn toàn ở phần thứ 5 theo một cách đơn giản đến không thể ngớ ngẩn hơn (nghe kiểu kiểu như "Hãy kìm chế con quỷ trong bạn, luôn luôn giữ vững niềm tin và tích cực…").

Phong cách gây sợ hãi nhàm chán

Nếu bạn xem Insidious một mình và bật tiếng lên to hết mức, tôi hoàn toàn đồng ý rằng đây là một trong những bộ phim cực kỳ đáng sợ, và chắc chắn phải nằm trong top những bộ phim đáng sợ nhất. Nhưng nỗi sợ hãi chưa phải là thang điểm cao nhất để đánh giá một bộ phim kinh dị là xuất sắc, đặc biệt là khi cách tạo sợ hãi được lặp đi lặp lại, không đổi mới.

Trong nhiều bộ phim kinh dị, nhà làm phim lồng ghép một vấn đề rùng rợn trong một câu đố hóc búa, khiến người xem vừa sợ hãi, vừa tò mò vì tâm trí cứ lay hoay với câu đố và không thể thoát được. Nhân vật chính trong những bộ phim đó sau khi giải được một phần câu đố, sẽ trốn thoát được đến đâu đó và khán giả có khoảng 5 phút nghỉ ngơi bình yên trước khi bị hù dọa tiếp - rất hiệu quả.

Nhưng hãy xem James Wan đã làm gì? Ông ấy trói người xem vào ghế, và liên tục giơ những con quỷ ra để tạo jump scare. Không có câu đố nào cả, người xem cảm thấy lấn cấn không ngừng thắc mắc, nhưng họ chỉ thắc mắc vì phim khó hiểu và sắp xếp các phần lộn xộn giữa quá khứ và tương lai thôi. Ngay khi người xem hiểu được thứ tự, tâm trí họ ngay lập tức rời khỏi vấn đề mà James đã đưa ra, không tò mò, không thắc mắc, và có thể cũng không mấy hứng thú khi một jump scare mới nhảy ra.

"Nhìn cũng tởm đấy, nhưng không sợ". Điều tôi sợ nhất khi xem phim này, là khi phải thấy một bà chuyên gia tâm linh đã già lắm rồi, yếu ớt, hầu như không có sức mạnh gì để chống lại ma quỷ ngoài việc đến… nói chuyện với chúng và thuyết phục chúng rời đi. Elise cứ thế đi phăm phăm vào bóng tối để bị hù dọa hết lần này đến lần khác, không có bất cứ phương án hành động cụ thể nào cả, vậy mà bà được giới thiệu là chuyên gia trục xuất ma quỷ với 30 - 50 năm kinh nghiệm? (khiến tôi nhớ đến John Constantine bản Keanu Reeves - chiến hơn, hack não hơn, jump scare đỉnh hơn, và giòi bọ cũng tởm hơn =)). Đó là một mâu thuẫn, nhưng điểm mâu thuẫn hơn cả là ma quỷ trong Insidious dường như cũng chẳng thích nói chuyện với Elise cho lắm. Ví dụ trong phần 4, một bóng ma đến nhờ Elise giúp giải cứu một cô gái bị nhốt dưới hầm, thay vì để lại thông điệp, manh mối hoặc đơn giản là nói chuyện với Elise, bóng ma ấy chọn cách jump scare bà suốt nửa phim.

Một trong những bộ phim kinh dị mới gần đây, có thể lấy làm ví dụ tốt như: Smile (2022), có phong cách xây dựng tình huống, tạo jump scare và ám ảnh tốt hơn rất nhiều. Nếu bạn xem Smile và quay lại so sánh nó với Insidious, bạn sẽ ngay lập tức thấy kiểu xây dựng tình huống của Insidious cực kỳ hớ hênh, phong cách tạo sợ hãi đơn điệu, và người ta rất sớm quên nó, không ấn tượng. Khi xem thì rất sợ, nhưng chỉ được một lúc, sau đó người ta chán nó, lãng quên nó, và không hề ám ảnh.

Kết

Thực ra chê là… việc của chê. Những chê bai này chủ yếu đến từ một cảm tình dành cho bộ phim, tôi đã mong rằng nó xuất sắc & nghệ thuật hơn. Những gì người ta ca tụng về Insidious có phần không chính xác. Nhưng nhìn tổng quan hơn thì Insidious vẫn là một bộ phim đáng xem. Có thể hiểu rằng nó là một nỗi sợ hãi "thuần túy" - nghĩa là một bộ phim nội dung cực nhạt, nội dung không được chú trọng, quan trọng là tạo ra nỗi sợ hãi. Và kiểu sợ hãi này cũng có thể xem là có tính… giải trí lành mạnh, người ta chỉ sợ nó khi đang xem, người ta không mấy ám ảnh hay nhớ về nó một khi đã xem xong.

Gợi Ý Những Chủ Đề Có Liên Quan

Tổng hợp những dòng phim có liên quan có thể bạn sẽ thích.